Pawel Czerwinski - Unsplash
28 maart 2022
~
Het einde van oneindigheid’ is het thema van STRP Festival 2022. Jip Bierkens blikt alvast vooruit en stelt vast dat de zoektocht naar een alternatief toekomstscenario – waarin we het evenwicht tussen economie en ecologie en tussen welvaart en welzijn herstellen – gepaard gaat met een hoop vragen.
Geschreven door: Jip Bierkens
~
Geschikte alternatieven voor het kapitalisme
‘’It’s easier to imagine the end of the world than to imagine the end of capitalism’’ is een bekende uitspraak van de cultuurfilosoof Mark Fisher. Hoewel Fisher sceptisch was over de mogelijkheid geschikte alternatieven voor het kapitalisme te vinden, zouden we ons toch andere toekomstscenario’s moeten kunnen voorstellen. Want de noodzaak voor een alternatieve toekomst is evident; de levensduur van onze aarde en haar natuurlijke bronnen is beperkt en de gevolgen van economische groei steeds ingrijpender – en catastrofaler. Hoe kunnen we samenleven in een wereld die niet louter draait om de groei van het kapitaal, maar over de groei van onze relatie met de natuur en met elkaar?
Neem bijvoorbeeld zand, een van de meest waardevolle bronnen van de natuur. We gebruiken het voor een oneindig scala aan toepassingen: van het maken van glas en beton tot microchips op nanoschaal. Helaas is de hoeveelheid zand in de wereld niet oneindig en dreigt er door de steeds groter wordende vraag een wereldwijde schaarste te ontstaan. De installatie Last Grain of Sand van creatief collectief Post-Neon helpt om na te denken over onze connectie met zand en de waarde ervan in onze levens. Het werk dient vooral als wake-up call; de door de mens veroorzaakte schaarste aan zand is een onderwerp dat nú moet worden besproken om een mogelijke wereldwijde crisis te voorkomen.
De future farm
Een ‘betere’ toekomst betekent echter niet per se dat we allemaal weer back to basic moeten. Andere filosofieën en nieuwe technologieën zouden juist ook ingezet kunnen worden om de band van de mens met de natuur radicaal te herzien. De Britse kunstenaar James Bridle doet onderzoek naar het ontwikkelen van technologie die beter is afgestemd op de behoeften en verlangens van de planeet zelf - ecologisch, sociaal en politiek. Momenteel werkt hij aan een testperceel als belangrijke bouwsteen voor de oprichting van de toekomstige boerderij – de future farm. Met behulp van ‘hyperaccumulerende’ planten - in de natuur voorkomende struiken en bloemen die kunnen groeien in zeer metaalrijke bodems, normaal gesproken niet toegankelijk voor de meeste vormen van leven – onderzoekt hij een niet-vervuilend alternatief om metalen uit de bodem te ontginnen. Hiermee wil Bridle uiteindelijk een computer bouwen die helemaal bestaat uit organische materialen, en dus niet belastend is voor het milieu.
James Bridle | Door: Mikael Lundblad
~
Bionische samensmelting
Nog een stap verder proberen transhumanisten de door de natuur gestelde grenzen van het menselijk bestaan te doorbreken; we zouden zelfs eeuwig kunnen leven als het aan hen ligt, als onderdeel van de digitale cloud. De Canadese kunstenaar Sabrina Ratté hint in haar video-installatie en VR beleving Floralia naar een dergelijke versmelting van technologie en organisch materiaal. Tegen de achtergrond van een speculatieve toekomst worden samples van lang geleden uitgestorven plantensoorten bewaard en tentoongesteld in een virtuele archiefkamer. In het werk zien we de mogelijkheid van een bionische samensmelting, waarin natuurlijk en artificieel oneindig aan elkaar verbonden zijn. Kan technologische vooruitgang daadwerkelijk zorgen voor verbintenis in plaats van verlatenheid? En hoe gaan we eigenlijk om met het einde van oneindigheid; laten we de fysieke wereld achter ons, of gaan we er juist een radicale nieuwe verbintenis mee aan?
~
Een ding is duidelijk: De zoektocht naar een alternatief toekomstscenario – waarin we het evenwicht tussen economie en ecologie en tussen welvaart en welzijn herstellen – gaat gepaard met een hoop vragen. Vragen waar we niet zomaar een antwoord op hebben, en vragen die ook beïnvloed worden door de veranderende wereld om ons heen. Maar juist in die gezamenlijke zoektocht naar inspiratie en nieuwe strategieën, bouwen we aan een wereld die niet destructief, maar constructief is.
STRP Festival 2022
Van 7 tot en met 10 april staat de Eindhovense binnenstad in het teken van STRP Festival 2022. Aan de hand van visuele kunst, technologische perspectieven, experimentele dialogen, muzikale optredens en een uitgebreid educatieprogramma wordt dieper ingegaan op het thema van dit jaar: Het einde van oneindigheid. Tickets zijn hier verkrijgbaar.
Jip Bierkens
Freelance tekstschrijver, Online Marketeer
∞
