Designer Maarten Baas (38) heeft een klein uitstapje gemaakt naar de architectuur. “Heel anders werken dan ik gewend ben”, zegt Baas. “Maar erg leuk om te doen.” Twee teams met internationale architecten streden voor een publiekjury om welk ontwerp gebouwd gaat worden aan het Marconiplein in Eindhoven. Het team van Baas won.
Ik was gevraagd om mijn bijdrage te leveren, omdat Eindhoven een designstad is maar een echt designgebouw ontbrak nog.
Ontwerper Maarten Baas
Baas is een Nederlandse autonoom ontwerper, waarbij zijn werken zich tussen design en kunst in bevinden. Hij werd in 2002 wereldberoemd met zijn afstudeercollectie Smoke. Deze collectie bestond uit 25 verbrande designklassiekers, waaronder de ZigZag-stoel van Rietveld. Zijn opvolgende project Clay kreeg veel lof op Salone del Mobile in 2006 in Milaan. In 2009 werd Baas door Design Miami uitgeroepen als Designer of the year. Ook heeft hij met verschillende grote merken samengewerkt, zoals Louis Vuitton en Dior.
Eindhoven is een designstad. Maar de designstad miste nog iets… Een designgebouw. En daarom werd Maarten Baas gevraagd mee te werken aan een project voor een nieuw gebouw aan het Marconiplein in Eindhoven. Mestmag.nl interviewde Baas om te vragen hoe dit uitstapje naar de architectuur hem is bevallen en hoe het is gesteld met designgebouwen in Brabant.
Geschreven door Renée de Kruif
De wedstrijd
En nu maakte hij dus een uitstapje naar de architectuur. En won. Nouja won... Baas maakte deel uit van beide deelnemende teams. 'Het is ook niet heel competitief geweest. De teams hielpen elkaar ook', vertelt Baas. 'De opgezette wedstrijd had meer een experimenteel karakter. We waren meer collega's, maar natuurlijk wilde ieder team wel graag winnen. Ik was gevraagd om mijn bijdrage te leveren, omdat Eindhoven een designstad is maar een echt designgebouw ontbrak nog.'
Een iconisch gebouw
Het ontworpen gebouw moet een icoon voor Eindhoven gaan worden. Baas heeft een beetje een afkeer voor het woord 'spraakmakend', maar dat is het eigenlijk wel. 'Ik ga nooit te werk met het idee iets spraakmakends te maken, maar blijkt dat achteraf wel te zijn.' Zo ook met dit gebouw. Gebouwen zijn vaak anoniem en rationeel volgens Baas. 'De functie is belangrijker dan het persoonlijke. En dat wil ik graag doorbreken.'
Baas omschrijft het gebouw als irrationeel, speels en intuïtief. 'Het leuke aan dit experiment is dat ik me niet zo bezig hoefde te houden met de wetenschappelijkheid van architectuur. Natuurlijk is dat wel belangrijk, maar dat staat niet voorop. Ik heb een beetje aan de vaste regels lopen morrelen, maar dat maakt het juist zo leuk.' Wat volgens de architectuur een goed gebouw is, hoeft dat niet te zijn. 'Ik ben naïef in het project gestapt en vooral vanaf de zijlijn mijn ideeën gegeven. Door mijn gebrek aan kennis wat betreft architectuur heb ik een frisse kijk en noem het daarom zelfs een beetje kinderlijk.'
Het leuke aan dit experiment is dat ik me niet zo bezig hoefde te houden met de wetenschappelijkheid van architectuur.
Het ontwerp past goed bij het Marconiplein vindt Baas. 'Er is een grote diversiteit aan gebouwen aan het plein. Van nieuw tot oud, hoog en laag en lelijk tot mooi. Niks past er eigenlijk, dus ik heb een vrijbrief gekregen en mijn team en ik konden onze gang gaan.'
Voor herhaling vatbaar?
Ondanks dat Baas het een leuk uitstapje vond zo naar de architectuur, moest hij er wel even aan wennen. 'Mijn manier van werken is autonoom. Ik werk onafhankelijk en maak wat ik zelf leuk vind. Samenwerken met architecten maakten dit wel lastiger. Er moest rekening gehouden worden met kosten, verschillende visies en smaken en ik was functioneel beperkter. Maar al met al voor herhaling vatbaar.'
Designgebouwen in Brabant
Eindhoven is binnenkort dus een designgebouw rijker, maar er zijn nog meer spraakmakende gebouwen in Brabant te vinden. We leggen er een aantal aan Baas voor.
Het Evoluon in Eindhoven: 'Ik vind dit echt een absurd gebouw, op een positieve manier. Het staat op een rare plek, zo verloren naast een afrit. Maar het is een iconisch gebouw, heel herkenbaar.' Verder komt ook het Provincie Huis in Den Bosch ter sprake. 'Daar ben ik toevallig nu met een project bezig. Dus daar hoor je vast binnenkort meer over. Ook een heel mooi gebouw, maar staat in tegenstelling tot het Evoluon op een veel prominentere plek.' Gebouwen die ook thuis horen in het rijtje van spraakmakende gebouwen in Brabant zijn De Ploeg in Bergeijk en Mezz in Breda. Volgens Baas hebben deze gebouwen allemaal iets gemeen: 'Het zijn allemaal oude gebouwen. Geloof niet dat er eentje is gebouwd in de afgelopen twintig jaar. Als je kijkt naar Rotterdam wordt daar het ene na het andere designgebouw neergezet. In Brabant mag er op dat gebied nog wel een schepje bovenop.'
Renée de Kruif
Freelance journalist, tekstschrijver en fotograaf
