Fashion: genoeg stof tot nadenken

“Mode?” Ik vertel een vriendin dat ik hier een artikel over schrijf. Als het woord gevallen is, krullen haar mondhoeken zich omlaag, ze rimpelt haar neus en er trekt een frons door haar wenkbrauwen. “Mode,” vraagt ze, “dat is toch niets dan buitenkant?” Mode heeft te maken met een hardnekkig stigma. Mode draait om buitenkant. Om zien en gezien worden. Maar het gaat niet echt ergens over.

Ik geef toe: deze gedachten schoten mij ook door het hoofd. Maar mijn vooroordelen verbleekten snel toen ik me verdiepte in allerlei projecten waarbij Brabanders zich in hun vrije tijd, op school of als beginnend professional bezig houden met dit onderwerp. Ik kwam er zo namelijk achter dat mode, net zoals kunst en design in het algemeen, juist mooie openingen biedt om moeilijke, leerzame of onbesproken onderwerpen te belichten. En daarnaast: hoe cool is het als je je eigen kleding maakt? Voor Mestmag.nl licht ik drie van die bijzondere projecten uit.

Phoenix cultuur - Mode aan een draadje en Fashion Tweedaagse

Als eerste spreek ik met Lonneke de Wit, één van de docenten van het Fashion atelier van Phoenix Cultuur aan CHV Noordkade in Veghel. “Voor jongens en meisjes in groep 7 en 8 van de basisschool is mode ontzettend belangrijk,” begint Lonneke. "Hoe zie ik eruit en hoe kom ik over? Ze gaan bijna naar de middelbare school en kleding speelt voor hen een rol in de zoektocht naar wie ze zijn."

Met het educatieproject ‘Mode aan een draadje’, dat Lonneke samen met Maaike Jahne ontwikkelde, plaatst Phoenix Cultuur mode in een maatschappelijke context. Tijdens drie digitale lessen gaan kinderen aan de slag met onderwerpen als de geschiedenis van fashion, duurzaamheid & mode en mode & kunst. Kinderen leren vragen te stellen bij de manier waarop kleding geproduceerd wordt, over de arbeidsomstandigheden van mensen die kleding maken, maar ook bijvoorbeeld over de manier waarop mode wordt geïnspireerd door kunst en design en over de nieuwste technieken die hierbij komen kijken.

Is zo’n project voor alle kinderen leuk? “Tot nu toe wordt het project steeds met luid gejuich afgesloten: door zowel jongens als meisjes. Alle kinderen zijn welkom om hun modetalent te ontdekken, bijvoorbeeld tijdens de naailessen van Anja Eijgermans achter naaimachine en lockmachine. We eindigen altijd met een fotoshoot. De foto’s worden online gedeeld en schoolklassen kunnen elkaars foto’s zien. Dat zorgt wel voor de nodige competitie,” zegt Lonneke lachend. “We zien dat de moodboards en foto’s steeds mooier en uitbundiger worden. Het project, en wat de kinderen tijdens de lessen leren, heeft daardoor echt impact. Het blijft ze bij.”

Kunstbende - Proeven aan een carrière in fashion

Kunstbende is een nationale wedstrijd voor creatieve jongeren van 13 t/m 18 jaar. Dat is redelijk bekend. Maar is het onderdeel Fashion je ook bekend, bedoeld voor scholieren die zelf kleding, sieraden, tassen, hoeden of schoenen maken? Winnaars van de landelijke finale presenteren hun collectie tijdens de Amsterdam Fashion Week.

Ik spreek met de dertienjarige Isabeau en met de vijftienjarige Eva. Afgelopen jaar namen zij beiden deel aan het onderdeel Fashion. Tijdens de Brabantse finales presenteerden ze hun collecties op een catwalk in het Eindhovense poppodium Effenaar. Ze moesten zelf alles regelen: van de modellen tot aan de muziek. Voorafgaand aan de show onderwierp een jury van deskundigen uit de modewereld de collecties nog aan een kritische blik. Best spannend dus, beamen de meiden. Eva kreeg van de jury vragen over het concept waarop haar collectie is gebaseerd. “Dat is wel echt iets wat ik van Kunstbende heb geleerd. Een goed concept is belangrijk. Toen de jury langs kwam, was ik hier dus goed op voorbereid,” vertelt ze me. Eva’s kledinglijn heet Noboddy.

De jury was hier enthousiast over. Mijn collectie is verdeeld in zwart en wit: zwart voor de beschadigde binnenkant van mensen en wit voor de mooie buitenkant. Ik vond het leuk dat de jury dit goed vond,” vertelt ze fier.

Isabeau maakte zich zorgen over reacties uit het publiek: “Ik dacht: wat zullen anderen van mijn kleding vinden? Er waren ook zoveel deelnemers met mooie collecties,” zegt ze. Ze wint de Brabantse finale en mag meteen door naar de landelijke finale in Amsterdam. “De jury zei dat ik veel talent heb en dat ik hier zeker mee door moet gaan. Ze raadde me aan om een vooropleiding richting mode te gaan doen.” Isabeau legt de lat hoog voor zichzelf. “Ik denk dat het bij de finale beter kon. Daarom doe ik volgend jaar weer mee. Zo kom ik steeds een stapje hoger.”

Voorafgaand en na afloop van de Brabantse finales organiseerde Kunstbende workshops en masterclasses. Bijvoorbeeld een workshop over recycling, in het Textielmuseum: “We kregen een rondleiding door het museum en we mochten zelf dingen maken, dat was heel tof,” zegt Isabeau. Eva vult aan: “Ik vond de masterclass van Ingrid Verhoeven ook heel interessant. Ik heb van haar geleerd dat er heel veel mensen in de mode werken, maar dat er maar weinig zijn die hier echt hun geld mee kunnen verdienen. Ik denk erover om naar AMFI te gaan, maar dan kies ik voor een meer marktgerichte opleiding. Of ik ga toch een opleiding doen om technieken te leren. Of ik blijf het doen als hobby. Dat sowieso. Ik ben er nog niet uit,” besluit Eva, terwijl een brede lach op haar gezicht verschijnt.

Ter voorbereiding op de Brabantse Kunstbende Finale kunnen leerlingen uit het voortgezet onderwijs in Noord-Brabant via school een Kunstbende Atelier aanvragen. Onder begeleiding van een expert/kunstenaar bereiden ze zich dan voor op de Brabantse Kunstbende Finale. Samen met de kunstvakdocent en/of een externe expert/kunstenaar bewandelen de deelnemende leerlingen na schooltijd een inhoudelijk traject waarbij er een verbinding wordt gelegd tussen binnen- en buitenschoolse culturele activiteiten. Wil je zelf meedoen aan Kunstbende? De Brabantse Finale vindt plaats op zondag 15 april 2018 in Breda. Aanmelden kan via de website.