Zoek bijvoorbeeld naar een activiteit of pagina

“Fantasie! Als ik dat kan prikkelen bij kinderen is mijn missie al deels geslaagd,” vertelt Helma Melis, breed glimlachend. De kleurrijke choreograaf en danser maakt al sinds jaar en dag dansvoorstellingen voor onder andere basisscholen. Daarbij werkt ze samen met andere dansers, zoals Batja ten Kortenaar, die zelf ook schoolvoorstellingen maakt. In dit interview met hen beiden vertellen ze wat een dansvoorstelling bij basisschoolkinderen teweeg kan brengen.

Geschreven door Iris van den Boezem, foto's door Joost van Dijk

Ze zitten wat te wiebelen op hun stoel. Best spannend is het voor de ongeveer honderd leerlingen uit groepen vijf en zes, om zomaar op een doorsnee dinsdagmiddag naar een dansvoorstelling te kijken. En dat op je eigen school! De kinderen hebben in de afgelopen week al een opdracht gemaakt: ieder schreef een gedicht. De één over de tranen die vielen voor de pas overleden goudvis, en de ander over een gezellige dag met de familie. De opdracht is onderdeel van het lespakket dat hoort bij de voorstelling ‘Dans, Dans, Dans’ van Batja ten Kortenaar. “De voorstelling bestaat uit improvisatie,” legt ze uit. “Natuurlijk is er een vaste structuur, maar verder zijn de kinderen die naar ons kijken de baas.”

Dansen als een eekhoorn

In u-vorm zitten de leerlingen om de dansers heen. Om en om roepen ze een opdracht: dans sneller, stoppen of spoel de dans achteruit. Of nog gekker: dans als een pinguïn, giraf, aap! Batja, lachend: “Wat ik wil laten zien is: je kunt eigenlijk álles dansen. De kinderen geven ons vaak steeds vreemdere opdrachten, ze gaan ons testen. Dat maakt het leuk.” Na afloop van een voorstelling zwermen de kinderen om Batja en haar medespelers heen. ‘Heb je op turnen gezeten?’ vraagt een blond meisje nieuwsgierig. Een verlegen jongetje sluit aan: ‘Hoe lang heb jij eigenlijk geoefend voordat je als een eekhoorn kon dansen?’ Batja: “Tijdens en na de voorstelling gaan er bij de kinderen allerlei radertjes draaien. Je ziet ze denken, er borrelen allerlei vragen naar boven. Dat is waardevol. Niet alleen voor de kinderen zelf, ook leerkrachten staan vaak versteld van wat zo’n voorstelling losmaakt.”

 

"De kinderen vonden het fantastisch dat ze mee mochten doen in het dansstuk. Vooral het stukje met de woorden die ze steeds moesten noemen, maar ze vonden het ook indrukwekkend dat er van een gedicht spontaan een dansstuk werd gemaakt." - Leerkracht over Dans, Dans, Dans

Flexibel voor scholen

De voorstellingen van zowel Batja als Helma kunnen worden aangepast aan het programma en de wensen van een school. Ook is een jaar vooraf boeken niet nodig. Helma: “Als een school vandaag belt voor een voorstelling die volgende week gespeeld moet worden, is dat meestal wel mogelijk. Die flexibiliteit maakt de samenwerking met scholen prettig, zowel voor hen als voor ons.”Dat geldt ook voor ‘En het Grenzeloze Zwarte Sleutelgat, Puntje, Puntje, Puntje’ van Helma’s dansgezelschap LaMelis. Het is een sprookje over twee broertjes die achter een grote klok wonen. Met open mond kijken de kinderen naar het kleurrijke decor. Als één van de broertjes ineens in een meisje verandert, schateren de kinderen het uit. Helma: “Kinderen hebben nog geen filter, zoals volwassenen. Ze reageren daardoor veel spontaner op wat ze zien. Daarom vind ik spelen voor deze doelgroep ook zo ontzettend leuk.”

"De kinderen waren enthousiast en ze zaten de hele voorstelling zeer geboeid te kijken. Hun aandacht dwaalde niet af, en de volgende dag hadden ze het er nog over." - Leerkracht over Dans, Dans, Dans

Extra laag

De voorstellingen zijn niet alleen mooi en vermakelijk, er zit meestal ook een boodschap in. “Eén van mijn andere schoolvoorstellingen gaat over Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Palaver Poederneus en haar twee lakeien. Als we tijdens het nagesprek aan kinderen vragen wie ze graag zouden willen zijn, is het antwoord in eerste instantie vaak: ‘de prinses!’,” vertelt ze. “We praten er dan over verder. Wat zag je bij de prinses? Ze is rijk, heeft mooie kleren, maar ze is ook erg eenzaam. Wat is belangrijker?” “Het gaat ons niet persé om dans op zich, maar om de extra laag die je ermee kunt toevoegen,” vult Batja aan. “Bijvoorbeeld het besef dat bewegen ook een manier is om te communiceren. Het maakt eigenlijk niet uit hoe je beweegt, en of je daar geoefend in bent. Uiteindelijk begrijp je elkaar wél.”Aan het eind van ‘Dans, Dans, Dans’ lezen de kinderen hun zelfgeschreven gedichten voor. ‘Je was zo’n mooie vis - oranje en een beetje wit - maar op een dag ging het mis - en dat is waar ik nu mee zit,’ draagt een bruinharige jongen met een grote pleister op zijn elleboog voor. Ondertussen beweegt Batja mee: golvend, dynamisch - en dan ineens is het stil. Mededanser Ulrike Doszmann is ontroostbaar. Je ziet geen tranen, maar je voelt haar verdriet aan alles. Batja besluit: “Dat vind ik het mooie aan dans. Het helpt je om iets te laten zien dat je misschien minder makkelijk in woorden kunt vatten.” Helma: “Als de voorstelling de wereld van de kinderen zo een klein beetje groter maakt, vind ik dat super.”

Kunstloc Brabant en Danseducatie

MESTmag geeft culturele gezelschappen en instellingen die voorstellingen en projecten ontwikkelen voor Brabantse scholen via deze artikelenreeks een podium. Eerder verscheen in deze reeks al een artikel over Brabant Menu. Makers of scholen die graag advies willen over cultuureducatie op scholen blijven hiervoor terecht kunnen bij Kunstloc Brabant via Olivier de Jong, adviseur cultuureducatie. Scholen die een voorstelling willen boeken kunnen dit doen bij de makers en gezelschappen zelf. De voorstellingen van Dansgezelschap LaMelis zijn te boeken via STT Produkties of via Helma Melis zelf, helmamelis@gmail.com of 06-19614770. De voorstellingen van Batja ten Kortenaar kunnen geboekt worden via batja3@hotmail.com

Iris van den Boezem

Freelance redacteur en tekstschrijver

Theater en dans

Dans stimuleert beweging, contact en zelfexpressie

Nana van Moergestel en Neel Brans, over de bijzondere werkwijze van Dansnest in het project De Ader.

26 maart 2024
Dans stimuleert beweging, contact en zelfexpressie

Met theater de echte verhalen uit je stad vertellen

Drie Brabantse theatergezelschappen vertellen op welke manier ze inwoners betrekken.

26 februari 2024
Met theater de echte verhalen uit je stad vertellen

Provinciale investering in talentontwikkeling werkt als een financieel vliegwiel

We lichten drie mooie voorbeelden van dit effect uit bij de talenthubs PLAN, Music Hub Brabant en Next.

2 februari 2024
Provinciale investering in talentontwikkeling werkt als een financieel vliegwiel

TalentHub Brabant in beeld

De impact van talentontwikkeling in Brabant zichtbaar gemaakt

9 december 2023
TalentHub Brabant in beeld

TalentHub Brabant van start met nieuwe lichting talenten

60 Brabantse kunstenaars, muzikanten, designers en schrijvers en filmmakers zijn geselecteerd voor dit unieke ontwikkeltraject.

10 oktober 2023
TalentHub Brabant van start met nieuwe lichting talenten

Het publiek vindt langzaam haar weg terug naar de Brabantse theaters

De theaters kampen met een lagere bezetting dan vóór de pandemie. Geldt dat ook voor de theaters in Brabant? En hoe kijken zij naar de toekomst?

19 mei 2022
Het publiek vindt langzaam haar weg terug naar de Brabantse theaters

Dans als gespreksopener over fysieke grenzen

Hoe kun je belangrijke maatschappelijke thema’s bespreekbaar maken voor jongeren? Lara Knoops en Lotte Timmermans doen dat met dans.

6 januari 2022
Dans als gespreksopener over fysieke grenzen

De urban scene a man’s world? Of toch niet?

Breaking, popping, hiphop, skaten; de urban culture in Brabant is ‘here to stay’. Drie vrouwen uit de urban scene aan het woord over hun passie.

19 mei 2021
De urban scene a man’s world? Of toch niet?

Verbinding tussen jong en oud

In deze cultuurparticipatie-reeks zoomen we in op één van de parels in onze provincie op het gebied van cultuurparticipatie: KRACHTVOER.

11 maart 2021
Verbinding tussen jong en oud

Toneel met een gouden randje

Hoe jongeren hun talenten ontdekken in het Annatheater in Helmond; regisseuse Lavinia Germano en vier jonge spelers delen hun ervaring.

16 februari 2021
Toneel met een gouden randje

Een episch spektakel met duurzame boodschap

De koepelgevangenis in Breda wordt in het voorjaar van 2021 het decor van een nieuw spraakmakend spektakel:  ZODIAC de Musical.

4 februari 2021
Een episch spektakel met duurzame boodschap

Kunst op Brabantse scholen: ‘Meer dan een leuk uitje’

Drie intermediairs delen hun ervaringen en goede voorbeelden van kunsteducatie in Brabant.

10 september 2020
Kunst op Brabantse scholen: ‘Meer dan een leuk uitje’

Hoe houd je een mooie theaterbeleving op 1,5 meter afstand?

De magie van een theaterbezoek behouden én zorgen voor een veilige omgeving; voor die uitdaging staan theaters en andere culturele instellingen.

28 mei 2020
Hoe houd je een mooie theaterbeleving op 1,5 meter afstand?

“In je eentje ga je harder, maar samen kom je verder”

deDansPunt. is de koepelorganisatie voor amateurdans in Brabant en focust op de artistieke kant van dans. Maar hoe pak je dit aan?

12 mei 2020
“In je eentje ga je harder, maar samen kom je verder”

Speels kennismaken met klassieke muziek in een theaterjasje

Bij 'De Paraplu' maken kinderen speels kennis met theater en klassieke muziek. Waarom is deze voorstelling zo leerzaam?

28 november 2019
Speels kennismaken met klassieke muziek in een theaterjasje

'Laat met dans zien wat je minder makkelijk in woorden kunt vatten'

Helma Melis en Batja ten Kortennaar vertellen wat een dansvoorstelling bij basisschoolkinderen teweeg kan brengen.

5 juni 2019
'Laat met dans zien wat je minder makkelijk in woorden kunt vatten'

Brabant Menu: podiumkunsten bereikbaar voor ieder kind

Stel je wilt je leerlingen laten kennismaken met dans, theater en muziek. Waar begin je dan?

27 maart 2019
Brabant Menu: podiumkunsten bereikbaar voor ieder kind

Efkes de weg kwijt | Wat betekent dementie nu echt?

Met een theaterstuk worden mensen op een toegankelijke manier uitgenodigd om te praten over het beginstadium van dementie.

4 juli 2018
Efkes de weg kwijt | Wat betekent dementie nu echt?

Dansen op de werkvloer

Hoe zet je dans in als instrument in andere domeinen? Wat is de toegevoerde waarde van dans in het bedrijfsleven?

12 juni 2018
Dansen op de werkvloer

Jongeren in de schijnwerpers

Wat kun je doen als je jong en gedreven bent om theater te maken? Je leest het in dit artikel.

20 april 2017
Jongeren in de schijnwerpers

Dansend Brabant in een wereld vol 'swarming'

Vernieuwingen tonen, mensen verbinden, partners betrekken en meegaan met de tijd: dat is waar koepelorganisatie deDansPunt voor staat.

8 november 2016
Dansend Brabant in een wereld vol 'swarming'

Op bezoek bij: Festival Cement

Voor het derde artikel in de reeks ging Mestmag.nl in gesprek met Leonie Clement, artistiek coördinator bij Festival Cement.

12 juli 2016
Op bezoek bij: Festival Cement

Jeugdtheater in Noord-Brabant

Het lijkt erop dat Noord-Brabant koploper is wat betreft theaterscholing. Of lijkt dat maar zo? 

14 juni 2016
Jeugdtheater in Noord-Brabant

Theater steeds opnieuw uitvinden

Gisteren ontving theatermaker Jetse Batelaan de Theaterprijs 2015 uit handen van de heer Swinkels, gedeputeerde cultuur en samenleving.

13 november 2015
Theater steeds opnieuw uitvinden

Mijn bed blijft mijn bed

Theatervormgever Florain Verheijen over zijn werkweek, salaris en motivatie als zzp'er in de culturele sector.

2 december 2014
Mijn bed blijft mijn bed