Is het voor de culturele sector nog steeds zoveel lastiger om meer divers en inclusiever te zijn? De Code Diversiteit en Inclusie die eind 2019 de wereld in is geslingerd moest het voor de sector in ieder geval makkelijker maken om met het hot topic aan de slag te gaan. Hebben organisaties daar ook echt iets aan? En hoe staat het ervoor? We spraken erover met Jaap Houdijk van Willem Twee muziek en beeldende kunst in Den Bosch, Mijndert Rodolf en Ruud Lemmen van poppodium 013 en met Rozemarijn Romeijn van T*Agency en Schouwburg Concertzaal Tilburg. Ze willen allemaal graag meer de verbinding met de stad opzoeken. Maar in hun benadering van diversiteit zit ook nog volop diversiteit.
Geschreven door: Sanne Tegelaar
Aanknopen met diversiteit en inclusie
Voor de podia en exporuimtes van Willem Twee in Den Bosch bood de Code voor Diversiteit en Inclusie in ieder geval zinvolle aanknopingspunten. Er is een werkgroep D&I actief en onlangs is ook een coördinator Diversiteit en Inclusie aangenomen om aan de slag te gaan met de vier P’s uit de code, te weten die van programma, partners, personeel en publiek. Willem Twee wil straks bijvoorbeeld niet alleen nieuwe doelgroepen uitnodigen, maar ze zelf ook opzoeken in de wijken en nieuwe samenwerkingen met hen aangaan.
De P van personeel
Met het aanpakken van de P van Personeel is Willem Twee al flink op dreef. Momenteel is de derde sollicitatieronde gaande waarbij de brieven van de sollicitanten worden geanonimiseerd. ‘Een medewerker verwijdert alle info zoals geslacht, leeftijd en afkomst uit de brieven’, legt Jaap Houdijk van Willem Twee uit. ‘Zo kunnen we de sollicitanten eerlijker op de inhoud van hun brief en hun kwaliteiten beoordelen. We willen het zo neutraal mogelijk aanvliegen om iedereen dezelfde kansen te kunnen bieden. Tijdens de gesprekken die volgen krijgen alle kandidaten dezelfde vragen voorgeschoteld.’
Of deze manier van solliciteren al iets heeft uitgehaald? ‘Het personeelsbestand is wel al gevarieerder, maar we zijn er nog lang niet hoor’, zegt Houdijk. ‘We zijn onszelf op dit vlak echt nog aan het opvoeden. Er waren enkele medewerkers die zeiden ‘we zijn al divers en inclusief’, maar de nulmeting volgens de Code wees iets anders uit. Alleen dat al levert nuttige en verrassende nieuwe inzichten op. Maar om te zeggen dat het voor het publiek al merkbaar is dat ons personeelsbestand gevarieerder is geworden? Daarvoor is het nog te vroeg.’
Nieuwe mensen, nieuwe gesprekken in 013
Bij poppodium 013 in Tilburg zijn ze daar al wat verder mee. Niet zozeer vanwege een code, maar vanuit een diepgevoelde intrinsieke motivatie dat ze hiermee aan de slag moesten. Met de wervingscampagne #allesgoed werd in de zomer van 2020 in acht verschillende talen en met opvallend aansprekende posters gezocht naar nieuw personeel. Dat leverde niet alleen nieuwe mensen maar vooral ook nieuwe gesprekken in de organisatie op. ‘Waarom zouden we bijvoorbeeld wel programmeren rondom Keti Koti en niet rondom de Ramadan. Wat vinden we belangrijke momenten en waarom? We maken op een andere manier afwegingen’, zeggen Mijndert Rodolf, hoofd marketing, en Ruud Lemmen, hoofd programmering van het poppodium. Maar ook zij geven aan nog lerende en zoekende te zijn. Mijndert Rodolf, hoofd marketing: ‘Poppodium 013 is er voor iedereen. Om er voor iedereen te kunnen zijn, moeten we zelf ook iedereen zijn. Dat heeft tijd nodig.’
#allesgoed straatbeeld
Buiten de geijkte paden
Ruud Lemmen merkt dat bijvoorbeeld ook bij het samenstellen van de line-up voor hiphopfestival WOO HAH! deze zomer. ‘We willen dit jaar meer Afrobeat programmeren uit Nigeria. Daarvoor moet je niet bij de standaard agentschappen in New York of Los Angeles zijn. Dat waren de reguliere boekingskantoren waar we normaal dag in dag uit mee werkten. Het kost extra tijd en aandacht om te zoeken en nieuwe paden te bewandelen. Het helpt dan al dat we nu gelukkig ook een collega hebben die half Nigeriaans is.’
013 de wijk in
Rodolf: ‘Het gaat niet alleen om een diverser aanbod, maar ook om je rol als podium in de samenleving en het vergroten van je maatschappelijke meerwaarde. We zijn bijvoorbeeld ook aan het kijken of we als 013 op locatie in krachtwijken in Tilburg-Noord of West kunnen programmeren. Daarvoor willen we gaan samenwerken met maatschappelijke organisaties en ervaring opdoen met publiek dat nog nooit in een poppodium is geweest. We willen de drempel verlagen om naar ons toe te komen.’
Jong talent bij T*Agency
Ook het jongerenplatform T*Agency van Schouwburg Concertzaal Tilburg (SCT) is op zoek naar nieuwe manieren om samen te werken met verschillende instanties in de stad. Maar dat heeft niet zozeer te maken met het bereiken van meer diversiteit en inclusie in de organisatie. ‘Dat zit al vanaf de start van T*Agency zo in het dna’, zegt Rozemarijn Romeijn artistiek leider van de jongerencommunity. ‘Dat we meer verschillende verbindingen in de stad willen aangaan heeft vooral te maken met het benutten van al het talent dat er is.’
Met het platform lukte het SCT om de afgelopen jaren niet alleen veel meer jongeren te bereiken, maar ze ook nog eens aan zich te binden, als maker en als publiek. Iets waar veel andere culturele organisaties alleen nog maar van kunnen watertanden. Volgende stap in het succes is dus om buiten de culturele sector ook samenwerkingen te gaan zoeken met bijvoorbeeld het bedrijfsleven. ‘Zo creëren we nieuwe kansen voor jong talent en kunnen we de creatieve denkkracht en de oplossingsgerichtheid van onze jongeren nog meer benutten’, zegt Romeijn.
T*Agency 'Loose Ends' 19 juni 2021
Laat het ze zelf doen
De sleutel tot het succes van T*Agency is om niet voor de doelgroep zelf te gaan denken, maar ze het zelf te vragen en ze het vooral zelf te laten doen. Romeijn vindt het ‘heel logisch en nodig dat er een Code is, maar tegelijkertijd is het ook super frustrerend dat er een discussie gaande is die eigenlijk geen discussie zou moeten zijn’. ‘Doordat we die ruimte bieden zitten diversiteit en inclusie al van begin af aan in de kern van T*Agency. Het is zo inspirerend hoe jongeren naar cultuur kijken, absoluut niet volgens de traditionele hokjes’, zegt ze. ‘Daar kunnen we allemaal een voorbeeld aan nemen. We geven de jongeren veel autonomie, zodat ze zich echt gehoord voelen en voelen dat ze daadwerkelijk inspraak hebben. Zo creëren we creativiteit in de breedste zin van het woord.’
Sanne Tegelaar
Freelance journalist en communicatieadviseur
