Zoek bijvoorbeeld naar een activiteit of pagina

Wij, 21e eeuwse burgers, kunnen niet meer zonder digitale platforms. Bij de overheid, het openbaar vervoer, veiligheidsdiensten, bedrijven en instellingen en bij de consument. Ze zijn overal. Waar ze eerst vooral werden beschouwd als handig, vermakelijk en sociaal komt er steeds meer plaats voor vragen. De algoritmes blijken niet onbevooroordeeld en wat er met onze data gebeurt, is voor ons als consument niet te overzien. In het project VERSE ALGORITMES is Huis73 naar aanleiding van deze dilemma's op onderzoek. Kan het internet niet anders? Zijn er geen betere, alternatieve digitale platforms? En als die er niet zijn, kunnen we dan nieuwe bedenken?! 

Geschreven door: Jitske Blom

De keerzijde van sociale mediaplatformen

Het lijkt wel alsof we in een soort verlamming zijn geschoten afgelopen jaren. We weten allemaal dat sociale mediaplatformen ons leven in grote mate bepalen en dat er flinke down sides aan kleven. Denk aan versplinterde aandacht, privacy schendingen, datalekken, een continue stroom aan reclame en beïnvloeding, wangedrag, nepnieuws, het ontwikkelen van een negatief zelfbeeld, eenzaamheid, oppervlakkigheid, haatzaaierij, opruiing tot aan het oproepen tot extremistische daden. Maar de gemakken en de gewenning zorgen ervoor dat we denken dat we niet zonder kunnen. Dat we buitenspel staan als we van iets af gaan, of dat het leven saaier en onhandiger wordt. Maar vooral dat we niet weten hoe het anders kan. 

Er zijn maar weinig mensen die de achterkant van platforms, websites en apps begrijpen. Laat staan het weten hoe je überhaupt een algoritme maakt. Daarnaast worden er maar weinig oplossingen geboden. Ken jij een alternatief voor Instagram? Voor WhatsApp? Of voor Google Search?  

Maar het punt is dat je aan beide problemen op zich WEL iets kunt doen.  

Illustratie door: Jill Heesbeen

Onheilspellende toekomstscenario's 

In het project VERSE ALGORITMES willen we bij Huis73 met speelse en creatieve programma’s stimuleren dat burgers op een verantwoordde manier omgaan met algoritmes en digitale platforms.  

Eén van de werkvormen die we hiervoor gebruiken is de maaksessie Black Mirror Stories van mediakunstenaar Roos Groothuizen. In deze activiteit wordt scenariodenken ingezet voor het verbeelden van onheilspellende toekomstscenario’s met technologie in de hoofdrol. Het is een combi tussen het gitzwarte raadselspel Black Stories en de dystopische hitserie Black Mirror van Netflix. Het levert veel ludieke situaties op, maar het maakt de ongemakkelijkheden ook bespreekbaar.  

Meer menselijkheid 

In het debat Een toekomst zonder datahonger probeerden we de problemen van onze huidige digitale platforms samen met onze gasten bloot te leggen. Met Kim van Sparrentak (Europarlementariër GroenLinks), Roos Groothuizen en Hans Schnitzler (filosoof en schrijver van het recent verschenen boek Wij Nihilisten), zoeken we ook voorzichtig naar oplossingen. “Technologieën zijn nooit neutraal”, zo stelt Hans Schnitzler. “Er zitten altijd waarden in, die wij mensen invoeren. Wij zouden dus meer moeten nadenken over welke waarden wij als samenleving belangrijk vinden. Op die manier kun je echt op zoek gaan op welke manier technologie ons kan helpen en waar technologie ons ondermijnt. Ik hoop dat als we zover zijn om echte waarden toe te voegen aan data, dat we meer menselijkheid terugbrengen in de technologie van vandaag.” 

"Ik hoop dat als we zover zijn om echte waarden toe te voegen aan data, dat we meer menselijkheid terugbrengen in de technologie van vandaag.” Hans Schnitzler

Bonuskaarten ruilen

Europarlementariër Kim van Sparrentak houdt zich bezig met wetgeving rondom het gebruik van data en de ontwikkelingen op het gebied van technologie. Als activist begon zij jaren geleden met een actie bij Albert Heijn. Daar vroeg zij mensen om van Bonuskaart te ruilen zodat alle data in de war zou raken.

Bonuskaarten ruilen

“We moeten de puinhoop van de afgelopen tien jaar opruimen. Op dit moment zijn er drie grote problemen. Ten eerste bepalen een paar grote bedrijven zoals Facebook en YouTube wat wij zien. En deze bedrijven hebben maar één doel en dat is winst maken. In sommige landen staat Facebook zelfs standaard geïnstalleerd op je telefoon. Het tweede probleem is dat we allemaal gecategoriseerd worden door bedrijven. We worden ingedeeld in hokjes. Dat doen niet alleen bedrijven, maar ook de overheid. Het laatste probleem is dat er op internet patronen geïnstalleerd worden die ons verslaafd maken en ons zo lang mogelijk online houden. Verhalen worden steeds extremer net zoals het publieke debat.” 

Er zijn alternatieven 

De ontwikkeling van nieuwe alternatieve digitale platforms en de wetgeving rondom online privacy gaat dan wel langzaam en kwam veel te laat op gang, maar er zijn zeker al een aantal applicaties beschikbaar die je privacy beschermen. Zo is er Brave, een internetbrowser die de gebruiker niet als product ziet en juist reclame maakt van hoeveel sneller het daardoor is (want er hoeft veel minder data te worden ingeladen). Ook voor zoekmachines zijn er alternatieven zoals Startpage, Quant of DuckDuckGo. Allemaal platforms die je privacy respecteren. Voor WhatsApp is er ook een alternatief en steeds meer mensen stappen (gedeeltelijk) over naar Signal. Deze applicatie is open source. Dat houdt in dat de code en algoritmes waaruit deze is opgebouwd openbaar is in te zien. Daarmee biedt het iedereen (die codetaal begrijpt) de kans mee te kijken en te controleren of ze doen wat ze beloven. Op de website fixjeprivacy staan nog veel meer digitale alternatieven, waarom ze beter zijn en er wordt in hele simpele stappen omschreven hoe je kunt overstappen. Piece of cake. 

Illustratie door: Jill Heesbeen

Digitaal Burgerschap 

In bibliotheekland gonst de term digitaal burgerschap actief rond en wordt er in een nieuwe landelijke programmalijn gewerkt aan de wens om burgers te helpen meer digitaal vaardig, weerbaar en kritisch te maken. Huis73 was geselecteerd als proeftuinbibliotheek en kreeg hiermee de kans het project VERSE ALGORITMES op te zetten en hiermee te experimenteren. Hou je eigen bibliotheek ook in de gaten voor interessante activiteiten op dit gebied! 

Op de hoogte blijven?

Check  www.versealgoritmes.nl voor alle info en activiteiten! 

Verse Algoritmes

Jitske Blom

Projectleider Digitaal Atelier en VERSE ALGORITMES bij Huis73

Digitalisering

Digitale Transformatie in de culturele sector

Nieuwe technologische ontwikkelingen geven makers en instellingen steeds meer tools. Wat zijn de laatste ontwikkelingen?

1 oktober 2023
Digitale Transformatie in de culturele sector

Stemming: Digitale technologie en cultuur

Artificial intelligence (AI) is nu beschikbaar en bereikbaar voor iedereen. Wat betekent dit voor makers en onze samenleving?

13 april 2023
Stemming: Digitale technologie en cultuur

Talentontwikkeling in Brabant: interactief mediakunstenaar Nino Basilashvili

Brabants talent Nino Basilashvili maakt nieuwe mediakunst. Hoe zet je dit werk in de markt? TalentHub Brabant hielp Nino hierbij.

4 april 2023
Talentontwikkeling in Brabant: interactief mediakunstenaar Nino Basilashvili

Digitale kunst en instellingen in Brabant

In Brabant zijn veel inspirerende plekken waar nieuwe digitale kunst samen met makers en samenwerkingspartners wordt ontwikkeld, getoond en bediscussieerd voor een groeiend publiek. Op deze pagina vind je een greep uit andere Brabantse instellingen en festivals op het gebied van digitale kunst.

1 september 2022
Digitale kunst en instellingen in Brabant

Digitale kunst en opleiding in Brabant

Wil je je (bij)scholen, wil je onderzoek doen? In het overzicht op deze pagina vind je de plekken in Brabant waar je terecht kunt met je vragen. Veel makers en mogelijkmakers van de toekomst krijgen hier hun opleiding.

1 september 2022
Digitale kunst en opleiding in Brabant

Digitale kunst en kennisinstellingen

Landelijk en internationaal zijn er een hoop inspirerende plekken waar nieuwe digitale kunst samen met makers en samenwerkingspartners wordt ontwikkeld, getoond en bediscussieerd voor een groeiend publiek. Een greep uit de instellingen en festivals buiten Brabant.

1 september 2022
Digitale kunst en kennisinstellingen

Innovatielabs met Brabantse inbreng

De open calls van het programma Innovatielabs hadden als doel een impuls te geven aan nieuwe veerkracht in de culturele en creatieve sector. Het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, namens alle rijkscultuurfondsen, en CLICKNL voerden het programma uit in opdracht van het ministerie van OCW. De regeling is inmiddels gesloten. Er zijn 16 Innovatielabs gestart. We noemen op deze pagine een aantal labs met Brabantse inbreng.

1 september 2022
Innovatielabs met Brabantse inbreng

Subsidies en regelingen voor digitalisering

Grote en kleinere instellingen en ook individuele makers kunnen een beroep doen op subsidies die speciaal voor digitalisering in het leven zijn geroepen. Door kennis te delen en netwerken te vormen van culturele instellingen, makers, overheden, bedrijven, onderwijs en andere partners die soortgelijke vragen stellen, versnellen we de transformatie.

1 september 2022
Subsidies en regelingen voor digitalisering

Opinie: Hoe houden we onze algoritmes vers en origineel?!

In het project VERSE ALGORITMES is Huis73 op onderzoek: kan het internet niet anders? Zijn er geen betere, alternatieve digitale platforms?

25 april 2022
Opinie: Hoe houden we onze algoritmes vers en origineel?!

Nieuwe verhaalvormen in de Brabantse filmindustrie

Hoe kun je virtual reality gebruiken om maatschappelijke verhalen te vertellen? Iris van der Meule weet daar alles van.

21 april 2022
Nieuwe verhaalvormen in de Brabantse filmindustrie

Het veelbelovende idee dat de NFT heet

De NFT, de non-fungible token, is de nieuwste manier om digitale kunstwerken te verkopen. Een rondje langs een aantal NFT-adepten en -beginnelingen.

25 januari 2022
Het veelbelovende idee dat de NFT heet

Stemming: De game-industrie in Nederland

Hoe ziet de game-industrie in Nederland eruit? En welke cross-overs met kunstdisciplines zijn er? Ton van der Linden zoekt het uit in zijn Stemming.

4 november 2021
Stemming: De game-industrie in Nederland

De impact van platformbedrijven op de publieke waarde van de stad

“Uber is een schoolvoorbeeld van de zogenoemde platformbedrijven, dat net als zijn evenknie Airbnb parasiteert op de publieke waarde van de stad, zonder iets terug te geven.” Marleen Stikker, oprichter van de Amsterdamse Waag Society, hield in het Parool een stevig pleidooi rondom nieuwe media en technologiebedrijven. Maken bedrijven tegenwoordig echt op deze manier gebruik van een stad? Mestmag.nl zocht het uit.

20 december 2017
De impact van platformbedrijven op de publieke waarde van de stad

Blog | We care about virtual reality

Hoe kun je daadwerkelijk betekenis creëren met virtual reality? Wat is de rol van virtual reality binnen zingeving? Janneke van Laar blogt over de virtualreality-installatie Ver Binnen van Studio APVIS.

4 juni 2017
Blog | We care about virtual reality