Het muziekproject Ready to Rock verzorgt gratis muzieklessen op basisscholen in de regio Helmond. Het bestaat inmiddels zeven jaar en is al die tijd al succesvol. Hoe de leerlingen spelen maakt eigenlijk niet zoveel uit. Het gaat er vooral om dát ze spelen. Een verrijkende ervaring voor kinderen die zonder dit project waarschijnlijk niet zo snel muziekles zouden krijgen.
Geschreven door: Sanne Tegelaar
Leerlingen uit groep 6, 7 en 8, krijgen na schooltijd de kans om een instrument uit een popband te leren bespelen en als afsluiting van het traject met hun band op te treden tijdens het Ready to Rock Festival.
“Je ziet de leerlingen opbloeien, het zelfvertrouwen groeien”, zegt projectleider Bob van Rutte. “Samen muziek maken verbindt natuurlijk altijd, maar dit project zorgt ook voor een nieuwe dimensie in het contact tussen de leerkracht, ouders en leerlingen. Bij het optreden van de band blijkt die schuchtere leerling bijvoorbeeld opeens een podiumbeest of enorm muzikaal te zijn.”
Otine onderwijscoördinator bij KunstKwartier: “Leerkrachten en ouders slaan dan stijl achterover van wat een leerling aan het einde van het traject laat zien. Zowel de leerkracht als de ouders zien dan een compleet nieuwe kant van hun kind die ze zonder deze muziekervaring misschien wel nooit hadden opgemerkt. Dat een kind veel meer in zijn mars blijkt te hebben dan ooit eerder was opgemerkt is natuurlijk geweldig belangrijk voor de verdere ontwikkeling en het zelfvertrouwen.”
Speel in een popband
Ready to Rock is dankzij die extra dimensie niet alleen een cultureel maar evengoed ook een sociaal muziekproject. Dit initiatief van Stichting Leergeld is omarmd door Kunstkwartier, aanbieder van kunst en cultuur in de regio Helmond, Geldrop-Mierlo en Nuenen, om muziekeducatie voor zoveel mogelijk kinderen beschikbaar te maken voor wie het krijgen van muziekles niet vanzelfsprekend is. Het wordt mede mogelijk gemaakt dankzij Stichting Leergeld en Cultuurfonds Helmond en moet jaarlijks worden aangevuld met gelden van andere fondsen.
Hoe lukt het de organisatie om ondanks de wisselvalligheid van subsidiëring en de dynamiek in de sector het project zo toekomstbestendig en structureel te houden? We spraken erover met projectleider Bob van Rutte, Rita Bemelmans van Bibliotheek Dommeldal en de onderwijscoördinatoren van Kunstkwartier Otine van Erp en Karin van Dijk.
Muziek- én taalplezier
Om te beginnen loopt er sinds dit schooljaar een pilot op Kindcentrum De Vlinder in Geldrop waar naast de muzieklessen buiten schooltijd ook gastlessen ónder schooltijd worden gegeven: Ready to Rock Taal. “Daarmee sluiten we aan op de verplichte taallessen en op het reguliere onderwijscurriculum”, legt onderwijscoördinator Karin van Dijk van KunstKwartier uit. Ook de Bibliotheek Dommeldal is actief bij deze pilotbetrokken, bijvoorbeeld bij de begeleiding bij het opnemen van een podcast met interviews met de bandleden.
De initiatiefnemers proberen onder meer met deze pilot het project steeds weer te vernieuwen en door te ontwikkelen. Voor de muzieklessen na school moeten de kinderen zich aanmelden. Aan de lessen onder schooltijd doet de hele klas mee. “In groepjes schrijven de leerlingen bijvoorbeeld een rap gebaseerd op de woordenlijsten en de woordthema’s waar op dat moment mee wordt gewerkt in de klas. Bedoeling van de pilot is dat muziekplezier en taalplezier samenvallen én dat muziekeducatie uiteindelijk een grotere rol kan gaan spelen binnen het reguliere onderwijs”, legt Karin van Dijk uit.
Zo wordt het, hopen de initiatiefnemers, nog makkelijker om meer schoolbestuurders te overtuigen van die positieve impact van Ready to Rock Taal op de ontwikkeling van een kind en de toegevoegde waarde voor het onderwijs.
Ready to rock | Foto: Pietro Carbucicchio
Nog meer impact
Naast samenwerking met Bibliotheek wordt ook steeds nauwer samengewerkt met maatschappelijke organisaties. Doordat de leerlingen hun positieve muziekervaring mee naar huis nemen ontstaan daar soms ook andere gesprekken en verrijkende ervaringen. “Ouders raken dan bijvoorbeeld zelf ook geïnspireerd om naar muziek te gaan luisteren of ze gaan met hun kind samen luisteren naar de muziek van hun eigen cultuur. Het hoeft natuurlijk helemaal niet alleen over popmuziek te gaan”, zegt Bob van Rutte.
“Ook op die manier verlaagt Ready to Rock drempels en maakt het het makkelijker om achter die voordeur te komen. Gemeente en wijkregisseurs zijn daarom ook nauw betrokken om hierop mee te kunnen liften in de begeleiding van gezinnen”, vult Karin van Dijk aan.
En toch blijft de afhankelijkheid van gelden van derden?
Karin: “De ervaringen zijn heel erg positief, zowel voor de leerlingen, als voor de leerkrachten en ouders. Maar met alleen succesvolle ervaringen kunnen we niet voorkomen dat de continuïteit door afhankelijkheid van subsidies in het nauw komt. Om de meerwaarde echt goed over te kunnen brengen hebben we meetbare feiten en cijfers nodig. Om de doorontwikkeling van Ready to Rock Taal mogelijk te maken zijn Lobke Meekes en Emiel Copini gevraagd een uitgebreid onderzoek te doen. De succesfactoren en impact van Ready to Rock zijn in de eerste onderzoeksfase beschreven, in de tweede fase wordt onderzocht hoe het project toekomstbestendig kan worden ontwikkeld.”
Wat zijn die positieve ervaringen dan nog meer?
Karin: “Bij Ready to Rock Taal maakte een aantal leerlingen een podcast waarin ze de leden van de band interviewden. Bij de start zei een leerling niet mee te willen doen omdat hij vond dat zijn Nederlands niet goed genoeg was. Hij deed toch mee en ontdekte dat hij het wél kon en er ook nog lol in had.”
Bob: “En Ready to Rock ontzorgt de scholen. Wij zorgen voor alles, contact met de ouders, instrumenten en leuke lessen.”
Otine: “Dit is ook een mooi voorbeeld van een succesvolle samenwerking tussen een culturele instelling, de Bibliotheek, basisscholen en verschillende maatschappelijke organisaties.”
Samenwerking
In theorie klinkt zo’n samenwerking altijd mooi. In de praktijk is dat vaak lastig. Jullie werken samen met de scholen, de Bibliotheek, de brede welzijnsorganisatie LEV groep, onderhouden korte lijntjes met de gemeente. Wat is jullie geheim?
Otine: “Ik denk dat we ons allemaal vanuit passie en enthousiasme inzetten voor hetzelfde doel: ieder kind die belangrijke kans bieden zich te kunnen ontwikkelen dankzij cultuureducatie. Dat maakt de bereidheid om hier het allerbeste van te maken groot. We zetten ons allemaal in met de volle overtuiging dat wat we aan het doen zijn veel goeds oplevert. En de ervaringen tot nu toe laten dat ook zien.”
Bob: “Toen ik vijf jaar geleden bij dit project startte, was ik direct zó enthousiast. Dit is zoveel meer dan een leuk extraatje voor een school. Hoezo wordt dit niet al op álle scholen aangeboden dacht ik meteen. Inmiddels weet ik dat je dit stapje voor stapje moet uitrollen.”
Karin: “Het is belangrijk om alle samenwerkingspartners en schoolbesturen de ruimte te bieden en te begrijpen wat hun belang, hun doel, hun wens is. Gewoon door steeds met elkaar in gesprek te blijven en naar elkaar te luisteren vind je elkaar en kun je met elkaar verder. En ja, dat kost veel tijd en moeite, maar zo werkt het wel. Die samenwerking groeit organisch. Benut wat er is en zoek de verbinding dan ontstaat een succesvolle basis waarmee we nu verder kunnen ontwikkelen. En om dit echt goed verder te kunnen uitrollen is in de eerste plaats commitment van het onderwijs natuurlijk gewoon cruciaal.”
Toekomstplannen
Aan het einde van het jaar worden de resultaten van het onderzoek naar de succesfactoren van Ready to Rock verwacht. Tot die tijd gaat de organisatie enthousiast door met het verder uitrollen van het initiatief. De pilot Ready to Rock Taal wordt voortgezet en het buitenschoolse muziektraject wordt uitgebreid van 15 weken naar een volledig schooljaar.
Luister de podcasts met interviews van de leerlingen onderling over hun ervaringen met Ready to Rock.
Sanne Tegelaar
Freelance journalist en communicatieadviseur
